Przedsiębiorcy, którzy chcą sfinansować inwestycje z regionalnych programów operacyjnych muszą mieć świadomość, że pomoc może zostać udzielona tylko na tzw. inwestycję początkową. Czym jest inwestycja początkowa? Zgodnie z art. 2 pkt 49 Rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 oznacza ona
- inwestycję w aktywa trwałe lub wartości niematerialne i prawne związane z:
- utworzeniem nowego zakładu (np. zakup innowacyjnych maszyn, urządzeń w związku z uruchomieniem nowego zakładu produkcyjnego przez istniejącego przedsiębiorcę, budowa i uruchomienie nowego zakładu produkcyjnego lub usługowego przez istniejącego przedsiębiorcę),
- zwiększeniem zdolności produkcyjnej istniejącego zakładu (np. uruchomienie kolejnej linii technologicznej),
- dywersyfikacją produkcji zakładu poprzez wprowadzenie produktów uprzednio nieprodukowanych w zakładzie (np. rozszerzenie oferty produktowej i/lub usługowej polegające na wprowadzeniu innowacyjnego produktu/usługi obok produktów/usług dotychczas wytwarzanych /oferowanych, rozszerzenie zakresu działalności przedsiębiorstwa – rozpoczęcie nowej, dodatkowej, innowacyjnej działalności w ramach już prowadzonej działalności (w ramach posiadanych numerów PKD lub nowego numeru PKD)
- zasadniczą zmianą dotyczącą całościowego procesu produkcyjnego istniejącego zakładu (wprowadzenie nowego, innowacyjnego rozwiązania technologicznego znacząco odmiennego od stosowanego dotychczas, poprzez inwestycje w aktywa niematerialne i prawne związane z transferem technologii poprzez nabycie praw patentowych, licencji, know – how lub nieopatentowanej wiedzy technicznej i technologicznej, wykorzystanie zaawansowanych technologii informatycznych w przedsiębiorstwie).
- nabycie aktywów należących do zakładu, który został zamknięty lub zostałby zamknięty gdyby zakup nie nastąpił (nabycie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55 (1) Kodeksu cywilnego, tzn. zorganizowanego zespołu aktywów – składników materialnych i niematerialnych – przeznaczonego do prowadzenia działalności gospodarczej, przy czym aktywa nabywane są przez inwestora niezwiązanego ze sprzedawcą (nie mogą występować takie powiązania, które poddałyby w wątpliwość czy transakcja między nimi odbywa się na warunkach rynkowych). Wyklucza się samo nabycie akcji lub udziałów przedsiębiorstwa.
Inwestycją początkową nie jest inwestycja prowadząca wyłącznie do odtworzenia zdolności produkcyjnych. Zatem pomoc publiczna może być udzielona na projekt spełniający łącznie dwa warunki:
- projekt polega na inwestycji w środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne oraz
- rezultatem projektu będzie utworzenie nowego przedsiębiorstwa lub rozbudowa istniejącego lub dywersyfikacja produkcji przedsiębiorstwa lub zasadnicza zmiana procesu produkcyjnego.
Pomoc może być przyznana na inwestycję początkową niezależnie od wielkości przedsiębiorstwa beneficjenta. Za koszty kwalifikowalne uznaje się:
- koszty inwestycji w rzeczowe aktywa trwałe oraz wartości niematerialne i prawne,
- szacunkowe koszty płacy wynikające z utworzenia miejsc pracy w następstwie inwestycji początkowej, obliczone za okres dwóch lat.
Inwestycja powinna być utrzymana przez co najmniej pięć lat lub, w przypadku MŚP, przez co najmniej trzy lata, od daty jej ukończenia. Powyższa zasada nie wyklucza wymiany w tym okresie przestarzałych lub zepsutych instalacji lub sprzętu.